Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Gelderland

De provincie Gelderland is verantwoordelijk voor het regionale openbaar vervoer. Doel is om ‘goede bereikbaarheid’ te realiseren. De Rekenkamer onderzocht hoe die bereikbaarheid zich heeft ontwikkeld en of dit aansluit bij het beleid. De Rekenkamer concludeert dat het vervoeraanbod sinds 2014 in grote lijnen hetzelfde is gebleven, maar dat het aanbod op een aantal punten ook is veranderd: in totaal rijden er minder reguliere bussen, er zijn aanpassingen in de busverbindingen en er rijden meer buurt- en belbussen.

Een duidelijke definitie wat goede bereikbaarheid inhoudt, heeft de provincie. De Rekenkamer heeft evenwel informatie verzameld om in kaart te brengen hoe de ontwikkeling van bereikbaarheid eruit ziet. Daaruit blijkt dat de bussen en treinen in 2024 grotendeels op dezelfde plekken en dagen door de provincie reden als tien jaar geleden. Op een lager detailniveau zijn meer veranderingen zichtbaar. Er rijden in totaal minder bussen rond dan tien jaar geleden en er zijn aanpassingen aangebracht in de routes die bussen rijden. Ook rijden er meer buurt- en belbussen. Dat is vaak op plekken waar minder reizigers zijn. Op de plekken in de provincie waar geen openbaar vervoer beschikbaar is, is een deeltaxisysteem gekomen.

Deze wijzigingen liggen in lijn met beleidskeuzes van de provincie, zoals het versterken van het reguliere openbaar vervoer op plekken waar veel reizigers zijn en het ontwikkelen van vraaggestuurd openbaar vervoer op de plekken waar minder reizigers zijn, zoals in landelijk gebied. Tegelijkertijd constateert de Rekenkamer dat sturing vanuit de provincie plaats vindt op het niveau van het OV-aanbod en niet op het niveau van doelen (waartoe dient het OV-aanbod in termen van bereikbaarheid?). Dit komt doordat de provincie ambities niet heeft uitgewerkt in concrete doelen en niet altijd tot een integrale afweging komt bij concurrerende ambities zoals verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Ook monitort de provincie meerjarige trends in het OV-aanbod niet.

De Rekenkamer beveelt daarom aan om meer invulling te geven aan het begrip bereikbaarheid. Door daarnaast stappen te zetten in het gebruik van data op dit thema, kunnen GS en PS ook beter bijsturen op de gestelde doelen.

Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Overijssel

Bus staat te wachten bij station

De provincie Overijssel is verantwoordelijk voor het regionale openbaar vervoer. Doel is om ‘goede bereikbaarheid’ te realiseren. De Rekenkamer onderzocht hoe die bereikbaarheid zich heeft ontwikkeld en of dit aansluit bij het beleid. De Rekenkamer concludeert dat het vervoeraanbod sinds 2014 in grote lijnen hetzelfde is gebleven, maar dat het aanbod op een aantal punten ook minder werd.

Een duidelijke definitie wat goede bereikbaarheid inhoudt, heeft de provincie niet. De Rekenkamer heeft evenwel informatie verzameld om in kaart te brengen hoe de ontwikkeling van bereikbaarheid eruit ziet. Daaruit blijkt dat de bussen en treinen in 2024 grotendeels hetzelfde door de provincie als tien jaar geleden. Op een lager detailniveau zijn er wel veranderingen zichtbaar en is het OV-aanbod wat minder geworden. Er rijden in zijn totaliteit minder bussen rond dan tien jaar geleden, het aantal bushaltes ging iets omlaag en de reismogelijkheden in de daluren zijn op sommige routes beperkter geworden. Ook rijden er vaker buurtbussen en zijn er een aantal bussen waar je voor moet reserveren. Deze wijzigingen komen voort uit beleidskeuzes van de provincie. In 2013 werd besloten te bezuinigen op het openbaar vervoer om een begrotingsevenwicht te realiseren.

Tegelijkertijd is het beleid ook te weinig sturend geweest. Het beleid is er vooral op hoofdlijnen. Beloofde uitwerkingen ontbreken en het beleid is op belangrijke punten gedateerd. Zo werd er in 2016 toen het beleid werd opgesteld sterk ingezet op een kernnet van een aantal drukke lijnen en daarbuiten een ‘mobiliteitsmix’ (minder drukke busverbindingen aangevuld met ‘Andere mobiliteitsdiensten’). Dit onderscheid blijkt nu achterhaald, waarbij de verwachtingen van de mobiliteitsmix achteraf ook te hoog bleken.

De Rekenkamer beveelt daarom aan om meer invulling te geven aan het begrip bereikbaarheid en het beleid daarmee te actualiseren. Door daarnaast stappen te zetten in de monitoring van meerjarige trends in het OV-aanbod was, kunnen GS en PS dan ook beter bijsturen op de gestelde doelen.

Energiebesparings- en informatieplicht

Toezicht op de naleving van de energiebesparingsplicht door bedrijven is nodig en de energiebesparing die dit oplevert is aanzienlijk, zo constateert de Rekenkamer Oost-Nederland in haar rapport ‘Toezicht levert energie op!’

Klimaatadaptatie

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de veranderende omstandigheden als gevolg van klimaatverandering.
Concreet gaat het over het omgaan met droogte, maar ook het behoeden voor wateroverlast.

Grondstrategie

Voorbeelden van grondgebruik: natuur, een provinciale weg en een akker met op de achtergrond een dorp.

Met dit onderzoek willen we inzicht bieden
in de toepassing van het (mogelijke) grondinstrumentarium en de rol die PS daarbij hebben.

Bereikbaarheid openbaar vervoer

Omslagafbeelding onderzoeksplan Bereikbaarheid Openbaar Vervoer. Op de foto een busstation.

In dit onderzoek willen we kijken naar de doeltreffendheid van het beleid op het gebied van het openbaar vervoer. Daarbij willen we ook aandacht besteden aan het gebruik en de inzet op andere mobiliteitsdiensten en flexibel openbaar vervoer.