De provincie Gelderland is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud aan provinciale wegen en kunstwerken zoals bruggen en viaducten. De Rekenkamer onderzocht of de kwaliteit en de daarbij benodigde middelen voor het groot onderhoud van wegen en kunstwerken geborgd is, nu en in de toekomst. Hier wordt jaarlijks zo’n € 25 mln. aan besteed. In onderstaande figuur ziet u het areaal waar de provincie verantwoordelijk voor is.
De Rekenkamer constateert dat de kwaliteit van de wegen en kunstwerken voldoet aan de eisen die GS daaraan stellen. Maar Provinciale Staten van Gelderland moeten meer gaan sturen op het groot onderhoud aan provinciale wegen en kunstwerken.
Hoofdconclusie
Door het ontbreken van door PS vastgestelde inhoudelijke kaders hebben PS weinig invloed op de kwaliteit van groot onderhoud en kunnen daar nauwelijks op sturen. Afgezien van de financiële kaders hebben PS de borging van het groot onderhoud aan GS overgelaten.
GS en PS hebben zicht op te verwachten ontwikkelingen en de naar verwachting stijgende kosten voor het groot onderhoud in de toekomst. De dekking daarvoor is echter nog niet geregeld. Dit is een cruciaal aspect in de voorbereiding op het groot onderhoud van de toekomst.
De volgende deelconclusies ondersteunen de hoofdconclusie
PS sturen wel op financiën maar niet op inhoud van groot onderhoud
PS hebben wel financiële maar geen inhoudelijke kaders vastgesteld voor het groot onderhoud aan wegen en kunstwerken. PS kunnen hun kaderstellende rol dan ook actiever invullen. GS hebben de kaders bepaald, er is zicht op de kwaliteit van het areaal en de kwaliteit voldoet aan de eigen impliciete normen die de organisatie hanteert. De kaders zijn echter niet opgenomen in een onderhoudsplan voor groot onderhoud van wegen en kunstwerken. Door het ontbreken van een onderhoudsplan voldoet Gelderland niet aan haar eigen financiële verordening en ook niet volledig aan het BBV ten aanzien van de eisen voor de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. De informatievoorziening in P&C-documenten kan daarnaast op onderdelen consistenter en duidelijker, waardoor PS hun controlerende rol beter kunnen invullen.
Dekking van de te verwachten toekomstige kosten is nog niet geregeld
PS en GS hebben toekomstige ontwikkelingen op het gebied van groot onderhoud in beeld. De ambtelijke organisatie is actief als het gaat om kennisdelen en innovatie. PS hebben zicht op de kosten voor beheer en onderhoud, waaronder groot onderhoud tot 2032. Ook is voor GS en PS duidelijk dat de structurele middelen die tot nu toe beschikbaar zijn (€ 41,5 mln. voor groot en dagelijks onderhoud) op langere termijn niet voldoende zullen zijn. Het is nodig om op korte termijn keuzes te maken om ambitie en beschikbare financiële middelen met elkaar in evenwicht te brengen.
- PS wees bewust van uw kaderstellende rol en stel periodiek naast financiële ook inhoudelijke kaders voor het groot onderhoud van wegen en kunstwerken. Onderdeel daarvan is dat de keuze voor trajectmanagement expliciet wordt gemaakt; maak de afweging tussen de gewenste duidelijkheid en beperking van de overlast voor de omgeving versus de kapitaalvernietiging die inherent is aan cyclisch traject-management.
- Verzoek GS om in de uitwerking van deze kaders expliciet vast te leggen aan welke kwaliteitseisen de wegen en kunstwerken in Gelderland dienen te voldoen.
- Verzoek GS te zorgen voor een zo consistent mogelijke lijn in het opnemen van doelen en (meetbare) prestaties in begroting en jaarrekening zodat de Staten hun controlerende rol eenvoudiger kunnen invullen.
- Verzoek GS te zorgen voor een onderhoudsplan voor wegen en kunstwerken als onderbouwing van de benodigde omvang van de middelen voor groot onderhoud wegen en kunstwerken.
- A. Verzoek GS om de voorbereidingen te treffen voor het instellen van een voorziening in plaats van de reserve instandhouding zodat beter tegemoet gekomen wordt aan de langjarige verplichting die de provincie heeft om de infrastructuur te onderhouden.
B. Hanteer een langjarig gemiddelde als dotatie aan de voorziening door te kiezen voor een onderhoudsplan met een langere looptijd, bijvoorbeeld 8 jaar. - Verzoek GS een jaar na de behandeling van dit rapport inzicht te geven in de implementatie van de aanbevelingen.
Het rapport is op 2 maart 2016 aangeboden aan de commissaris van de koning, de heer Cornielje.
Op woensdag 16 maart hebben we een technische briefing gegeven aan Provinciale Staten.
In de commissie BOC van 23 maart is het rapport besproken.
Op 6 april vond besluitvorming in PS plaats over het rapport. U kunt de behandeling van het rapport in PS hier naluisteren. Het geamendeerde besluit luidt als volgt:
De aanbevelingen van de Rekenkamer over te nemen, welke luiden als volgt:
- PS wees bewust van uw kaderstellende rol en stel periodiek naast financiële ook inhoudelijke kaders voor het groot onderhoud van wegen en kunstwerken. Onderdeel daarvan is dat de keuze voor de wijze waarop gewerkt wordt expliciet en weloverwogen wordt gemaakt.
- Verzoek GS om in de uitwerking van deze kaders expliciet vast te leggen aan welke kwaliteitseisen de wegen en kunstwerken in Gelderland dienen te voldoen.
- Verzoek GS te zorgen voor een zo consistent mogelijke lijn in het opnemen van doelen en (meetbare) prestaties in begroting en jaarrekening zodat de Staten hun controlerende rol eenvoudiger kunnen invullen.
- Verzoek GS te zorgen voor een onderhoudsplan voor wegen en kunstwerken als onderbouwing van de benodigde omvang van de middelen voor groot onderhoud wegen en kunstwerken.
- Verzoek GS nadat bovengenoemde beslispunten (2,3,4) door Gedeputeerde Staten nader zijn uitgewerkt ook aan Provinciale Staten een onderbouwd voorstel te doen: ” via welke financiering systematiek het beste tegemoet gekomen kan worden aan de langjarige verplichting die de provincie heeft om de infrastructuur te onderhouden”.
- Verzoek GS uiterlijk in voorjaar 2017 inzicht te geven in de implementatie van de aanbevelingen zodat Provinciale Staten de uitkomst ervan kan betrekken bij de behandeling van de voorjaarsnota 2017.