Aanleiding voor het onderzoek naar het programma Stad en Regio waren de vragen die Statenleden hadden over de democratische legitimiteit van het programma; hebben we wel voldoende kunnen sturen en controleren? Doel van het onderzoek is om op basis van het programma Stad en Regio lessen te trekken voor de toekomst.
Uit het onderzoek blijkt dat Provinciale Staten bij het programma Stad en Regio vooral op een traditionele manier hebben gestuurd en gecontroleerd, met een focus op doelen, middelen en inhoudelijke verantwoording. Omdat in het programma veel wordt samengewerkt met partners, vraagt dit om een andere manier van sturen en controleren, meer gericht op het samenwerkingsproces.
Op basis van het onderzoek zijn drie lessen geformuleerd. Samengevat komen deze neer op:
1. het maken van een expliciete keuze om een vraagstuk via netwerksturing aan te pakken, inclusief de daarbij behorende consequenties voor de rol van Provinciale Staten en het college van Gedeputeerde Staten.
2. het duidelijk maken wat de provincie wil bereiken met de samenwerking (het speelveld) en
3. het opstellen van ‘spelregels’ waarmee Provinciale Staten zorgen voor waarborgen in het samenwerkingsproces zodat zij op een goede uitkomst kunnen vertrouwen.
Het programma Stad en Regio is democratisch legitiem; Provinciale Staten hebben kaders gesteld en hebben kunnen controleren. PS hebben dit echter gedaan vanuit de traditionele sturingsfilosofie (met focus op doelen en middelen). Bij programma’s die in samenwerking met andere overheden en derden tot stand komen (netwerksturing) past dit niet. Het gevolg is een overmaat aan verantwoordingsactiviteiten en daarmee frustratie en ondanks al deze informatie het gevoel bij PS dat zij weinig grip hebben op het programma Stad en Regio. De lessen hebben dan ook betrekking op de wijze van sturing en controle binnen netwerksturing en zijn daarmee relevant voor alle programma’s die in samenwerking met anderen worden opgepakt:
- Maak een expliciete keuze om een maatschappelijk vraagstuk al dan niet via netwerksturing aan te pakken en accepteer de consequenties voor de rol van PS en GS
- Bepaal het ‘speelveld’: maak de eigen ambitie van de provincie voor de start van het samenwerkingsproces duidelijk
- Bepaal de ‘spelregels’: wie doen er mee, wat zijn de go/no go-momenten in het proces, wat zijn voor u belangrijke aspecten in het proces, hoe gaat u deze bewaken, hoe en wanneer wilt u geïnformeerd worden over de resultaten in relatie tot de door u geformuleerde ambities
De technische briefing heeft plaatsgevonden op 15 juni 2016 om 10.30 uur.
De aanbieding van het rapport was op 29 juni 2016, voorafgaand aan de start van de Statenvergadering.
In de commissievergadering van 14 september heeft de commissie ABF over het rapport gesproken. Besluitvorming over het onderzoek vond plaats op 28 september en is hier te beluisteren. Het besluit om de lessen over te nemen vindt u hier (PS2016-462) .
Op 16 oktober 2016 organiseerde de rekenkamer samen met GS een bijeenkomst waar de lessen uit het onderzoek naar Stad en Regio werden toegepast op de gebiedsopgaven.
De bijeenkomst werd goed bezocht en aanwezigen waren enthousiast.
In Binnenlands Bestuur van oktober 2016 is een artikel gewijd aan het onderzoek naar netwerksturing. Zie link.
In het tijdschrift TPC (platform voor public governance, audit & control) heeft in december 2016 (TPC 5-2016) een artikel gestaan over het onderzoek.
Op beleidsonderzoekonline.nl staat een artikel over het onderzoek. Zie link.